A historia do galego II

A transformación do latín en galego produciuse de maneira progresiva e imperceptible. É imposible dar unha data exacta desde a que o latín é galego. No s. VIII a lingua da igrexa e da administración era tan distante da falada que hai dous sistemas diferentes: o latín e o galego.
O documento literario máis antigo dos coñecidos, a cantiga satírica Ora faz ost'o senhor de Navarra de Joan Soares de Paiva, data do s. XII. Dos comezos do s. XIII son os primeiros documentos non literarios, Noticia de Torto e Testamento de Afonso III de Portugal
.
Entre os séculos XII e XIV o galego convértese na lingua por excelencia de toda a lírica da Península. Propiamente debemos falar de lírica galego-portuguesa.

Dese período datan composicións como: as Cantigas de Santa María, a Historia Troiana, a Crónica Troiana, os Miragres de Santiago, as Cantigas de Martín Codax...
O asentamento dunha nobreza estranxeira, intransixente coa cultura e a lingua de Galicia, a diminución da poboación, a perda de autonomía da igrexa galega... provocan que o galego estea practicamente ausente dos usos escritos. Son os chamados SÉCULOS ESCUROS e abranguen desde o XVI ó XVIII.

No s. XVIII xorden as voces de denuncia dos chamados "ilustrados", que reivindican a normalización da lingua galega. Entre eles destaca a figura de Frei Martín Sarmiento.